Uzun yargı süreçleri adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirilen durumlardan
birisidir. Bir yargılama, makul sürenin üzerinde bir zaman diliminde sürmesi adil
yargılanma hakkına aykırılık ortaya çıkarır. Bu anlamda ülkemiz oldukça sabıkalı bir
ülkedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde sürekli olarak yargılanıp, tazminat
ödenmesine ilişkin hüküm giyiyoruz ve de tazminat ödemek zorunda kalıyoruz.
Makul yargılanma süresinden çok daha uzun süreçlerde yargılananlar, adil
yargılanma haklarının zedelendiğinden bahisle, ciddi şekilde maddi zarara
uğradıklarından şikayet ederek, ülke içindeki kanun yolları tüketildikten sonra Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi’nde haklarını arıyorlar ve uzun yargılama süreçlerinin adil
yargılama hakkını zedelediğine hükmediliyor.
Uzun yargılama süreçleri, ekonomik ve ticari hayatı bazen telafisi mümkün
olmayacak kadar olumsuz etkiliyor. Çünkü ticari hayatta var olmaya çalışan
ekonomik varlıklar, özellikle alacaklı taraf olduklarında, yargılama sürelerinin
uzunluğundan dolayı, paranın değer kaybetmesiyle çok zorlu süreçler yaşıyorlar.
Paranın değer kaybının uzun yargılama süreçleri ile birleştiğinde nasıl büyük bir
olumsuz etki yarattığını görmemek imkansız. Bir de yargılamada işletilen faiz oranları
da mevcut zararın kaybını yerine tamamlamakta çok yetersiz olduğundan, bu iki
olumsuz durumun birleşmesi ile yargılama sürecinde paranın değer kaybının
engellenmesi mümkün olmuyor.
Uzun yargılama süreçleri ile yargılamalardaki faizlerin yetersizliğinin, paranın
değerinin korunmasında ne kadar olumsuz etki yarattığını görmemek imkansız iken,
bu konuda ne yargılama faizlerinin artışı hakkında, ne de uzun yargılama süreçlerinin
önüne geçebilmek için bir çalışma yok. Sürekli olarak gündeme getirilen yargı
paketlerinde yargılama faizleri ile ilgili henüz bir iyileştirme umudu yok. Ama her gün
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde adil yargılanma hakkının ihlalinden dolayı
devletimiz hüküm giyiyor ve ödenen tazminatlar, hazineden yani vatandaştan tahsil
ediliyor. Özetle bir vatandaşın tazminatını, diğer vatandaş ödüyor. Sadece bu
nedenle bile olsa, yargılamadaki faizlerin arttırılması ve uzun yargılama süreçlerinin
artık kısaltılması gerekiyor.